Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

contubernii N M

  • 1 contubernius

    tent mate, comrade-in-arms; staff trainee; companion; colleague; slave's mate

    Latin-English dictionary > contubernius

  • 2 contubernium

    contubernium, iī, n. (con u. taberna), I) abstr. die Gemeinschaft einer taberna, 1) die Zeltgenossenschaft, Zeltkameradschaft der Soldaten, a) im engern Sinne: erant decani decem militibus propositi, qui nunc caput contubernii (Korporal) vocantur, Veget. mil. 2, 8; vgl. 2, 13. – b) im weitern Sinne: α) vom Zusammenleben mit Soldaten übh., legionum (mit den L.), Tac. ann. 1, 41: militum (mit den S.), Tac. hist. 2, 80. – β) v. nähern Umgang des jungen vornehmen Römers mit dem Prätor (s. contubernālis no. I, b, α), contubernii necessitudo, Cic.: patris contubernio (im militärischen Gefolge des V.) ibidem militare, Sall. – Ironisch, c. muliebris militiae, vom Zusammenleben, vom vertrauten Umgang mit einer Buhlerin, Cic. Verr. 5, 104. – 2) die Wohnungsgemeinschaft, Haus-und Tischfreundschaft u. übh. der nähere Umgang, a) übh., mit Verwandten, Freunden, Schülern usw., arto contubernio intime iunctus, Apul.: primum in matris, deinde Liviae Augustae proaviae suae contubernio mansit, Suet.: ut tot tantisque dotibus villulae nostrae maxima commendatio ex tuo contubernio accedat, Plin. ep.: Metrodorum et Polyaenum magnos viros non schola Epicuri, sed contubernium fecit, Sen. – Übtr.: α) von der Wohnungsgemeinschaft der Tiere mit Menschen, si hominis contubernium passa est (bestia immanis), Sen. de ira 3, 8, 2: u. der Tiere mit Tieren, fortuitum c., Phaedr. 2, 4, 4. – β) im Bilde, v. Abstr., adeo felicitatis et moderationis dividuum contubernium est, so selten wohnen G. u. M. unter einem Dache zusammen, Val. Max.: necesse est assidua sit in tam magno vitiorum contubernio rixa, in einer so großen Gesellschaft von Lastern, Sen. – b) die geschlechtliche Wohnungsgemeinschaft = die wilde Ehe, Zuhälterschaft, das Konkubinat, sowohl des Sklaven mit einer Sklavin (die in Rom allein mögliche Art der Ehe zwischen Sklaven), Col. u.a., als auch (im Ggstz. zu conubium) des Freien mit einer Buhlerin usw., Curt. u.a. (vgl. Mützell Curt. 5, 5 [19], 20): u. = Ehe übh., Ambros. de off. 3, 19, 110. – II) concr. die gemeinschaftliche taberna, 1) das gemeinschaftliche Zelt, deponere in contubernio arma, Caes.: milites progrediuntur contuberniis, Tac.: non capit idem contubernium virum fortem et victum, Sen. – 2) die gemeinschaftliche Wohnung, insbes. eines in wilder Ehe lebenden Sklavenpaares, contubernio servi publici abditus, Tac. hist. 1, 43. – übtr., der Bienen, Plin. 11, 26.

    lateinisch-deutsches > contubernium

  • 3 contubernium

    contubernium, iī, n. (con u. taberna), I) abstr. die Gemeinschaft einer taberna, 1) die Zeltgenossenschaft, Zeltkameradschaft der Soldaten, a) im engern Sinne: erant decani decem militibus propositi, qui nunc caput contubernii (Korporal) vocantur, Veget. mil. 2, 8; vgl. 2, 13. – b) im weitern Sinne: α) vom Zusammenleben mit Soldaten übh., legionum (mit den L.), Tac. ann. 1, 41: militum (mit den S.), Tac. hist. 2, 80. – β) v. nähern Umgang des jungen vornehmen Römers mit dem Prätor (s. contubernalis no. I, b, α), contubernii necessitudo, Cic.: patris contubernio (im militärischen Gefolge des V.) ibidem militare, Sall. – Ironisch, c. muliebris militiae, vom Zusammenleben, vom vertrauten Umgang mit einer Buhlerin, Cic. Verr. 5, 104. – 2) die Wohnungsgemeinschaft, Haus-und Tischfreundschaft u. übh. der nähere Umgang, a) übh., mit Verwandten, Freunden, Schülern usw., arto contubernio intime iunctus, Apul.: primum in matris, deinde Liviae Augustae proaviae suae contubernio mansit, Suet.: ut tot tantisque dotibus villulae nostrae maxima commendatio ex tuo contubernio accedat, Plin. ep.: Metrodorum et Polyaenum magnos viros non schola Epicuri, sed contubernium fecit, Sen. – Übtr.: α) von der Wohnungsgemeinschaft der Tiere mit Menschen, si hominis contubernium passa est (bestia immanis),
    ————
    Sen. de ira 3, 8, 2: u. der Tiere mit Tieren, fortuitum c., Phaedr. 2, 4, 4. – β) im Bilde, v. Abstr., adeo felicitatis et moderationis dividuum contubernium est, so selten wohnen G. u. M. unter einem Dache zusammen, Val. Max.: necesse est assidua sit in tam magno vitiorum contubernio rixa, in einer so großen Gesellschaft von Lastern, Sen. – b) die geschlechtliche Wohnungsgemeinschaft = die wilde Ehe, Zuhälterschaft, das Konkubinat, sowohl des Sklaven mit einer Sklavin (die in Rom allein mögliche Art der Ehe zwischen Sklaven), Col. u.a., als auch (im Ggstz. zu conubium) des Freien mit einer Buhlerin usw., Curt. u.a. (vgl. Mützell Curt. 5, 5 [19], 20): u. = Ehe übh., Ambros. de off. 3, 19, 110. – II) concr. die gemeinschaftliche taberna, 1) das gemeinschaftliche Zelt, deponere in contubernio arma, Caes.: milites progrediuntur contuberniis, Tac.: non capit idem contubernium virum fortem et victum, Sen. – 2) die gemeinschaftliche Wohnung, insbes. eines in wilder Ehe lebenden Sklavenpaares, contubernio servi publici abditus, Tac. hist. 1, 43. – übtr., der Bienen, Plin. 11, 26.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > contubernium

  • 4 adsiduitas

    assĭdŭĭtas ( ads-), ātis, f. [2. assiduus], a constant presence with any one ( in order to serve, aid, etc.; cf. assideo, I. B. 1.; most freq. in Cic.).
    I.
    In gen.:

    medici adsiduitas,

    constant attendance, Cic. Att. 12, 33:

    cotidiana amicorum adsiduitas et frequentia,

    Q. Cic. Petit. Cons. 1, 3:

    eorum, qui abs te defensi sunt,

    id. ib. 1, 13:

    eandemque adsiduitatem tibi se praebuisse postridie,

    the same unceasing attendance, Cic. Deiot. 15, 42:

    summā adsiduitate cotidianā aliquem tractare,

    id. ad Q. Fr. 1, 3, 8.—So of the constant attendance, in the assemblies, of candidates for office (cf.:

    habitare in oculis,

    Cic. Planc. 27, 66):

    altera pars petitionis, quae in populari ratione versatur, desiderat nomenclationem, blanditiam, adsiduitatem, etc.,

    Q. Cic. Petit. Cons. 11, § 43:

    adsiduitatis et operarum harum cotidianarum putat esse consulatum,

    Cic. Mur. 9, 21:

    valuit adsiduitate, valuit observandis amicis, valuit liberalitate,

    id. Planc. 27 fin.:

    homo aut frugalitatis existimatione praeclara aut, id quod levissimum est, adsiduitate,

    id. Verr. 2, 1, 39. —First in Suet., without access. idea, for constant presence, Suet. Tib. 10.—
    II.
    Esp., with gen. of thing, with the idea of continuance in time, the continuance, duration, constancy of any thing; sometimes a frequent occurrence or repetition of it:

    adsiduitate molestiarum sensum omnem humanitatis ex animis amittimus,

    Cic. Rosc. Am. 53 fin.:

    adsiduitate cotidianā et consuetudine oculorum adsuescunt animi,

    id. N. D. 2, 38, 96:

    bellorum,

    id. Off. 2, 21, 74:

    epistularum,

    unbroken correspondence, id. Fam. 16, 25:

    orationis,

    id. Att. 16, 5, 2:

    dicendi adsiduitas aluit audaciam,

    id. Inv. 1, 3, 4:

    contubernii,

    Tac. Or. 5:

    spectaculorum,

    Suet. Aug. 43:

    concubitus,

    id. Dom. 22:

    opprobrii,

    Vulg. Eccli. 41, 9: ejusdem litterae, Auct. ad Her. 4, 12, 18.—Without gen. of thing:

    talis in rem publicam nostram labor, adsiduitas, dimicatio,

    assiduity, unremitting application, Cic. Balb. 2, 6:

    adsiduitas illius non est,

    Vulg. Eccli. 7, 14:

    viri mendacis,

    ib. ib. 20, 27; 38, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > adsiduitas

  • 5 assiduitas

    assĭdŭĭtas ( ads-), ātis, f. [2. assiduus], a constant presence with any one ( in order to serve, aid, etc.; cf. assideo, I. B. 1.; most freq. in Cic.).
    I.
    In gen.:

    medici adsiduitas,

    constant attendance, Cic. Att. 12, 33:

    cotidiana amicorum adsiduitas et frequentia,

    Q. Cic. Petit. Cons. 1, 3:

    eorum, qui abs te defensi sunt,

    id. ib. 1, 13:

    eandemque adsiduitatem tibi se praebuisse postridie,

    the same unceasing attendance, Cic. Deiot. 15, 42:

    summā adsiduitate cotidianā aliquem tractare,

    id. ad Q. Fr. 1, 3, 8.—So of the constant attendance, in the assemblies, of candidates for office (cf.:

    habitare in oculis,

    Cic. Planc. 27, 66):

    altera pars petitionis, quae in populari ratione versatur, desiderat nomenclationem, blanditiam, adsiduitatem, etc.,

    Q. Cic. Petit. Cons. 11, § 43:

    adsiduitatis et operarum harum cotidianarum putat esse consulatum,

    Cic. Mur. 9, 21:

    valuit adsiduitate, valuit observandis amicis, valuit liberalitate,

    id. Planc. 27 fin.:

    homo aut frugalitatis existimatione praeclara aut, id quod levissimum est, adsiduitate,

    id. Verr. 2, 1, 39. —First in Suet., without access. idea, for constant presence, Suet. Tib. 10.—
    II.
    Esp., with gen. of thing, with the idea of continuance in time, the continuance, duration, constancy of any thing; sometimes a frequent occurrence or repetition of it:

    adsiduitate molestiarum sensum omnem humanitatis ex animis amittimus,

    Cic. Rosc. Am. 53 fin.:

    adsiduitate cotidianā et consuetudine oculorum adsuescunt animi,

    id. N. D. 2, 38, 96:

    bellorum,

    id. Off. 2, 21, 74:

    epistularum,

    unbroken correspondence, id. Fam. 16, 25:

    orationis,

    id. Att. 16, 5, 2:

    dicendi adsiduitas aluit audaciam,

    id. Inv. 1, 3, 4:

    contubernii,

    Tac. Or. 5:

    spectaculorum,

    Suet. Aug. 43:

    concubitus,

    id. Dom. 22:

    opprobrii,

    Vulg. Eccli. 41, 9: ejusdem litterae, Auct. ad Her. 4, 12, 18.—Without gen. of thing:

    talis in rem publicam nostram labor, adsiduitas, dimicatio,

    assiduity, unremitting application, Cic. Balb. 2, 6:

    adsiduitas illius non est,

    Vulg. Eccli. 7, 14:

    viri mendacis,

    ib. ib. 20, 27; 38, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > assiduitas

  • 6 contubernium

    con-tŭbernĭum, ii, n. [taberna].
    I.
    Abstr.
    A.
    In milit. lang. (cf. contubernalis, I.).
    1.
    Tent-companionship, a dwelling together in a tent:

    legionum,

    with the legions, Tac. A. 1, 41; id. H. 2, 80.—
    b.
    Concr., a body of soldiers occupying a tent together, a mess, squad:

    erant decani decem militibus propositi, qui nunc caput contubernii vocantur,

    Veg. Mil. 2, 8; 2, 13.—
    2.
    The intercourse of a young man and the general accompanied by him in war, attendance, Cic. Planc. 11, 27; Sall. J. 64, 4; Liv. 42, 11, 7; Tac. Agr. 5 al.—
    B.
    Transf. from the sphere of milit. operations.
    1.
    The accompanying, attendance (of teachers, friends, etc.), Suet. Aug. 89; id. Tib. 14; 56; Tac. Or. 5 al.—
    2.
    In partic.,
    (α).
    The marriage of slaves, Col. 12, 1, 2; Curt. 5, 5, 20; Dig. 40, 4, 59.—
    (β).
    Ironically, in distinction from conubium:

    contubernium muliebris militiae,

    concubinage, Cic. Verr. 2, 5, 40, § 104; Petr. 92, 4; Suet. Caes. 49 al. —
    b.
    Of animals, a dwelling together, Phaedr. 2, 4, 4; cf.:

    si hominis contubernium passa est (bestia immanis),

    Sen. Ira, 3, 8, 2.—
    * c.
    Trop.:

    felicitatis et moderationis dividuum contubernium est,

    dwell not, exist not together, Val. Max. 9, 5 fin.
    II.
    Concr. (acc. to I. A. and B.).
    A.
    A common wartent, Caes. B. C. 3, 76; Tac. A. 1, 17; 1, 41 al.—
    B.
    Transf., the dwelling of different persons, Suet. Calig. 10; 22; id. Ner. 34.—
    2.
    The dwelling of a couple who are slaves, a slave dwelling, Tac. H. 1, 43; 3, 74.—
    3.
    Of bees, Plin. 11, 11, 10, § 26.

    Lewis & Short latin dictionary > contubernium

См. также в других словарях:

  • CONTUBERNIUM — manipulus vocabatur militum undecim, qui sub uno papilione degentes, Decano, i. e. Contubernii caput dicto, qui undecimus erat, parebant, Vegetius, l. 2. c. 13. Graec. Συνεικέσιεν: erantque Centuriae in decem Contubernia divisae. Per… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • DECANUS — I. DECANUS Gr. Δέκανος, a δεκὰς, in militia dictus est, qui 10. mulitibus: in Monasteriis qui 10. monachis in Eccl. maiori, 10. praebendis seu Canonicis, plerumque Presbyteris: idoque et ipse Archiepresbyter habetur: in Episcopatus divisione 10.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PEDITES — altera sed praecipua Exercituspars, ubique prosunt, cum Equitum in campis tantum locisque planis aliquis usus sit. Qua de causa Vespasiani Imperatoris copiae Veronam belli sedem Iegerunt, ut quae potior visa, patentibus circum campis, ad pugnam… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»